معرفی و مطالعه تکنیک سفال های حکاکی گلابه ای زیر لعاب با تزیین سیلوئت (بررس موردی سفال های موجود در موسسه فرهنگی موزه های بنیاد مستضعفان)

سفالگری از فراگیرترین و زیباترین هنرهای سرزمین ایران است که از دوران پیش از تاریخ تا کنون تداوم داشته است . سفالینه ها از ارزشمند ترین یافته های باستان شناسی اند چرا که پایاترین و فساد ناپذیر ترین یافته ها هستند و از این لحاظ بهترین داده ها برای درک بهتر اوضاع اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و ... جوامع پیشین هستند . یکی از تکنیک های رایج در سفالگری که از دوران کهن هم بر روی سفال های بدون لعاب و هم لعاب دار اجرا میشد تکنیک نقش کنده است ؛ با ورود اسلام به ایران و منع استفاده از ظروف زرین و سیمین سفالگری از نظر تکنیک ، پخت و کشف لعاب های جدید پیشرفت چشمگیری پیدا کرد. تکنیک نقش کنده نیز از این قاعده مستثنی نبود ، نقش کنده ها ابتدا بصورت خطی بر روی سفال اجرا میشدند با ورود اسلام و رقابت با سفالگران چینی سفالینه ها با گلابه سفید پوشانده شدند تا سطحی سفید همچون سفالینه های چینی داشته باشند و نقوش کنده بصورت خطی و سپس به صورت گلابه تراشی در گلابه ها پیاده شدند . این تکنیک در متون به نام اسگرافیاتو معروف شده است و شامل گروه بزرگی از سفالینه ها میشود ، طبقه بندی و تفکیک این سفالینه ها مستلزم مطالعات بسیار دقیقی است و تا کنون نیز مطالعات بسیار زیادی در این خصوص صورت گرفته است ، اگر سیری تحولی را برای سفالینه های اسگرافیاتو قائل باشیم باید گفت تا کنون هیچ گونه مطالعه ای در زمینه ی سفالینه هایی که در قرون 6 و 7 بصورت نقوش کنده و سایه نما تولید می شدند و به همین دلیل به سفال سیلوئت یا سایه نما مشهور شدند صورت نگرفته است لذا در این پژوهش بر آن شدیم تا با تکیه بر نمونه سفالینه های سیلوئت موجود در موسسه موزه های بنیاد مستضعفان به مطالعه و معرفی تکنیک این گونه سفالینه ها بپردازیم.